زانوی پرانتزی به وضعیتی گفته می‌شود که در آن زانوها هنگام ایستادن به هم نمی‌رسند اما مچ پاها با هم در تماس هستند. این حالت باعث ایجاد انحنای غیرطبیعی در پاها به سمت بیرون می‌شود، شبیه به پرانتز «( )».
این ناهنجاری ممکن است در کودکی دیده شود اما اگر تا بزرگسالی باقی بماند یا در سنین بالاتر ایجاد شود، نیازمند اصلاح و درمان است.
دلایل مختلفی باعث ایجاد زانوی پرانتزی می‌شوند. این دلایل ممکن است ساختاری، عصبی-عضلانی یا حتی رفتاری باشند. مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:
1. ضعف عضلات سرینی و لگن
عضلاتی مثل سرینی میانی و عضلات تثبیت‌کننده لگن نقش کلیدی در حفظ راستای زانو دارند. وقتی این عضلات ضعیف باشند، زانو به سمت بیرون منحرف می‌شود.
2. افزایش قوس کمر و چرخش لگن
لوردوز یا گودی زیاد کمر باعث چرخش لگن می‌شود. این چرخش اثر دومینو روی ران و زانو دارد و موجب انحراف مفاصل زانو به سمت خارج می‌شود.
3. قرارگیری غلط پاها (پوزیشن بدنی اشتباه)
ایستادن طولانی با وزن روی یک پا، نشستن‌های طولانی، یا حتی کفش‌های نامناسب می‌توانند در درازمدت باعث تغییر ساختار پاها شوند.
4. اختلالات اسکلتی مانند نرمی استخوان (راشیتیسم) یا آرتروز زودرس
در کودکان، کمبود ویتامین D یا کلسیم باعث نرمی استخوان و ایجاد زانوی پرانتزی می‌شود. در بزرگسالان، فرسایش مفصل زانو به دلیل آرتروز می‌تواند یکی از عوامل اصلی باشد.
5. ورزش یا تمرینات ناصحیح
تمرینات قدرتی یا ورزشی که بدون تقارن عضلانی انجام شود (مثل بدنسازی بدون اصلاح فرم)، می‌تواند ساختار زانو را تغییر دهد.
نادیده گرفتن این مشکل به ظاهر ساده، می‌تواند آسیب‌های جدی به دنبال داشته باشد:
بله، در بسیاری از موارد به‌ویژه در مراحل اولیه، می‌توان با کمک حرکات اصلاحی، تمرینات تعادلی و تغییر سبک زندگی، انحراف زانو را به شکل چشمگیری کاهش داد. اگر انحراف شدید و استخوانی باشد، ممکن است جراحی نیاز باشد، اما در ۸۰٪ موارد، تمرین درمانی مؤثر واقع می‌شود.
۵ حرکت کلیدی که باید در برنامه اصلاحی باشد:
توضیح کامل هر حرکت رو در بخش تمرینی همین مقاله ببین.
برای اینکه فقط به تمرین بسنده نکنی، باید عادت‌های روزمره رو هم اصلاح کنی:
1. استفاده از کفش طبی
کفش‌های با قوس استاندارد و پاشنه مناسب به تراز شدن زانو کمک می‌کنن.
2. ایستادن صحیح
هرگز وزن بدن رو روی یک پا ننداز. سعی کن روی هر دو پا به‌طور مساوی بایستی.
3. خوابیدن به پهلو با بالش بین زانوها
اگه زانوی پرانتزی داری، خوابیدن به پهلو با یک بالش نازک بین زانوها به کاهش فشار روی زانو کمک میکنه.
4. مدیریت وزن
افزایش وزن فشار زیادی روی مفاصل زانو میاره. کاهش حتی ۵ کیلو وزن می‌تونه تاثیر بسیار زیادی روی درد زانو داشته باشه.
5. انجام پیاده‌روی روزانه
روزانه حداقل ۳۰ دقیقه پیاده‌روی با کفش مناسب باعث تقویت عضلات ران، باسن و افزایش خون‌رسانی به زانوها میشه.
اگر:
باید توسط متخصص حرکات اصلاحی یا فیزیوتراپیست معاینه بشی. گاهی نیاز به کفی طبی، بریس یا تمرینات شخصی‌سازی شده هست.
زانوی پرانتزی نه‌تنها از نظر ظاهری آزاردهنده است، بلکه سلامت عملکردی پاها و مفاصل زانو را هم تحت تأثیر قرار می‌دهد. خوشبختانه با آگاهی، تمرین هدفمند و تغییر سبک زندگی، می‌توان بسیاری از مشکلات ناشی از آن را کاهش داد یا اصلاح کرد.
اگر به دنبال برنامه تخصصی‌تر و حرفه‌ای هستی، توصیه می‌کنم در دوره حرکات اصلاحی زانو که توسط علی شهبازی طراحی شده شرکت کنی. تمرینات در این دوره دقیقاً بر اساس شرایط فردی طراحی می‌شن و روند بهبودی به‌طور مستمر پیگیری میشه.
Comments
نـــظــرات کــاربـران
