حرکات اصلاحی برای قوز کمر | درمان قوز با ورزش
قوز کمر یا کیفوز پشتی یکی از مشکلات شایع در بین افراد بهویژه در عصر دیجیتال است. نشستنهای طولانی، استفادهی زیاد از موبایل و لپتاپ، و کمتحرکی از دلایل اصلی بروز این ناهنجاری هستند. خبر خوب این است که با انجام صحیح حرکات اصلاحی، بسیاری از موارد قوز قابل درمان و کنترل هستند.
در این مقاله به بررسی دلایل قوز کمر، زمان مراجعه به پزشک، اثربخشی حرکات اصلاحی و تمرینات پیشنهادی میپردازیم.
قوز کمر چیست؟
قوز کمر حالتی است که در آن ستون فقرات در ناحیهی پشتی (سینهای) دچار خمیدگی بیش از حد میشود. این خمیدگی باعث میشود سر به جلو بیاید، شانهها گرد شوند و ظاهر فرد خمیده بهنظر برسد.
قوز کمر انواع مختلفی دارد:
- قوز وضعیتی (Postural Kyphosis): شایعترین نوع، به دلیل وضعیت نامناسب بدن ایجاد میشود.
- قوز ساختاری: ناشی از بیماریهایی مثل استئوپروز یا اسکولیوز است.
- قوز شوئرمان (Scheuermann’s kyphosis): نوعی ناهنجاری ساختاری در دوران نوجوانی.
دلایل ایجاد قوز کمر

1. وضعیت بدنی نادرست
نشستن یا ایستادن در وضعیت نامناسب برای مدت طولانی، فشار زیادی به مهرههای پشتی وارد میکند و منجر به قوز میشود. افراد پشتمیزنشین یا دانشآموزان در معرض این مشکل هستند.
2. ضعف عضلات پشت و شکم
عضلات پشتی نقش مهمی در حفظ راستای صحیح ستون فقرات دارند. ضعف این عضلات باعث افتادگی شانهها و خم شدن ستون فقرات میشود.
3. استفادهی بیش از حد از موبایل و کامپیوتر
“گردن موبایلی” و خم شدن مداوم به سمت جلو باعث افزایش قوس پشتی میشود و در درازمدت موجب قوز میشود.
4. افزایش سن
با افزایش سن، عضلات ضعیفتر و استخوانها شکنندهتر میشوند. این موضوع باعث افزایش احتمال قوز در سالمندان میشود.
5. بیماریهای زمینهای
مانند:
- پوکی استخوان
- اسکولیوز
- بیماری شوئرمان
- تروما یا شکستگی مهرهها
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
در بیشتر موارد، قوز کمر خفیف با اصلاح وضعیت بدن و تمرینات ورزشی بهبود مییابد. اما در شرایط زیر باید به پزشک مراجعه کنید:
- درد مداوم در ناحیه پشت یا گردن
- پیشرفت سریع قوز
- اختلال در تنفس یا گوارش
- بیحسی یا ضعف در دستها یا پاها
- مشکلات تعادلی
- کاهش قد محسوس
پزشک ممکن است تصویربرداری (مانند MRI یا اشعه X) را برای بررسی دقیقتر توصیه کند.
آیا قوز کمر با حرکات اصلاحی درمان میشود؟
بله، در بسیاری از موارد بهویژه اگر قوز وضعیتی باشد، میتوان با انجام منظم حرکات اصلاحی و اصلاح سبک زندگی، وضعیت ستون فقرات را به حالت طبیعی بازگرداند.
البته اگر قوز ساختاری یا ناشی از بیماریهای خاص باشد، درمان پیچیدهتر بوده و ممکن است به مداخلات پزشکی یا جراحی نیاز داشته باشد.
بهترین حرکات اصلاحی برای قوز کمر

در ادامه بهترین تمرینات اصلاحی برای بهبود قوز کمر معرفی میشوند. انجام این تمرینات بهطور منظم، باعث تقویت عضلات پشتی، باز شدن قفسهی سینه و بهبود وضعیت ستون فقرات میشود.
1. کشش دیوار (Wall Angels)
نحوه انجام:
- به دیوار تکیه دهید؛ پاشنه، باسن، پشت و سر باید با دیوار در تماس باشند.
- دستها را مانند بال فرشته بالا و پایین ببرید.
- در تمام مراحل تماس با دیوار را حفظ کنید.
فواید: باز کردن شانهها و تقویت عضلات پشتی.
2. تمرین کشش سینه (Chest Stretch)
نحوه انجام:
- روبهروی یک در بایستید و دستها را روی چهارچوب در قرار دهید.
- به آرامی به جلو خم شوید تا کشش در سینه احساس شود.
- ۳۰ ثانیه نگه دارید، ۳ بار تکرار کنید.
فواید: کاهش سفتی عضلات سینه و بهبود حالت بدن.
3. تمرین گربه–شتر (Cat-Cow)
نحوه انجام:
- روی چهار دستوپا قرار بگیرید.
- هنگام دم، ستون فقرات را به سمت پایین و سر را بالا بیاورید (حرکت گاو).
- هنگام بازدم، ستون فقرات را گرد کرده و سر را پایین بیاورید (حرکت گربه).
- ۱۰ تا ۱۵ بار تکرار کنید.
فواید: افزایش انعطافپذیری ستون فقرات و کاهش خشکی مهرهها.
4. پل باسن (Glute Bridge)
نحوه انجام:
- به پشت دراز بکشید، زانوها خم و کف پاها روی زمین باشد.
- باسن را بالا بیاورید تا بدن در یک خط مستقیم قرار گیرد.
- چند ثانیه نگه دارید و پایین بیاورید.
فواید: تقویت عضلات پشت، همسترینگ و سرینی.
5. کشش بالای سر با چوب یا حوله
نحوه انجام:
- یک چوب یا حوله را با دو دست بگیرید و آن را بالای سر ببرید.
- بهآرامی بازوها را به عقب بکشید و قفسه سینه را باز کنید.
- ۱۰ ثانیه نگه دارید.
فواید: باز کردن شانهها و تقویت عضلات پشتی.
6. حرکت سوپرمن (Superman)
نحوه انجام:
- روی شکم دراز بکشید.
- همزمان دستها و پاها را از زمین بلند کنید.
- ۵ ثانیه نگه دارید و سپس رها کنید.
فواید: تقویت عضلات پشتی و اصلاح قوس پشتی.
نکات مهم برای اثربخشی بیشتر حرکات اصلاحی
- تمرینات را بهصورت روزانه یا حداقل ۴ بار در هفته انجام دهید.
- هر حرکت را با تمرکز و آهستگی انجام دهید.
- تنفس صحیح را فراموش نکنید.
- در کنار تمرینات، اصلاح سبک زندگی (نشستن صحیح، استفاده از میز و صندلی ارگونومیک، خوابیدن صحیح) بسیار حیاتی است.
در صورت وجود درد یا ناراحتی، تمرین را متوقف کرده و با فیزیوتراپیست مشورت کنید.
آیا استفاده از بریس یا کمربند طبی مفید است؟
در موارد خاصی، پزشک یا فیزیوتراپیست ممکن است استفاده از بریس طبی برای مدت مشخصی توصیه کند، بهویژه در نوجوانانی که در مرحله رشد هستند. اما استفاده بلندمدت از بریس بدون تمرینات اصلاحی، باعث ضعف عضلات میشود.
نتیجهگیری
قوز کمر مشکلی شایع اما قابل درمان است، بهویژه اگر در مراحل اولیه شناسایی و اصلاح شود. حرکات اصلاحی، تمرینات کششی و تقویتی در کنار اصلاح سبک زندگی، میتوانند تأثیر چشمگیری در بهبود وضعیت بدن و کاهش قوز داشته باشند.
اگر دچار قوز شدید یا همراه با درد، بیحسی یا مشکلات تنفسی هستید، حتماً با یک پزشک یا فیزیوتراپیست مشورت کنید.
سؤالات متداول
- آیا قوز کمر در نوجوانان هم دیده میشود؟
بله، بهویژه در نوجوانانی که ساعتهای زیادی با گوشی یا لپتاپ کار میکنند یا کیف سنگین حمل میکنند. - بهترین زمان برای شروع حرکات اصلاحی چه موقع است؟
هرچه زودتر، بهتر. شروع زودهنگام تمرینات، احتمال درمان کامل را افزایش میدهد. - چند وقت یکبار باید تمرینات را انجام دهم؟
حداقل ۴ تا ۵ بار در هفته برای نتیجهگیری مطلوب توصیه میشود.
